Strony główne działu
Technologia
|
Opcje: Śląskie na forum - skomentuj Dodaj zdjęcie obiektu z województwa do albumu ![]() ![]() Niedaleko od trasy z Łodzi do Katowic, we wschodniej części miasteczka Siewierz znajduje się ruina zamku biskupów krakowskich. Warto choć na chwilę zjechać w bok podczas monotonnej podróży... Pierwszy gród kasztelański znajdował się na wzniesieniu na południowy-zachód od miasta, w pobliżu dzisiejszego kościoła Św. Jana. Dokumenty wymieniają imiona dwóch pierwszych kasztelanów: Jakseli i Wawrzyńca. Gródek został przeniesiony w dolinę rzeki Czarnej Przemszy (w miejsce późniejszego zamku) prawdopodobnie poprzez najazdy Tatarów. Najnowsze badania prowadzone od roku 2002 przez mgr A. Roka datują budowę zamku murowanego na lata 1304-1337. Przypuszczalnie po roku 1311 samodzielne rządy w Siewierzu objął któryś z synów Kazimierza II bytomskiego: Mieszko, lub Jerzy. Możliwe, że władzę sprawowali razem. Prace budowlane mogły przeciągnąć się na lata panowania książąt cieszyńskich (1337-1359). Cylindryczna wieża ostatniej obrony, tzw. „stołp” wraz z murami obwodowymi i budynkiem mieszkalnym zbudowane zostały w miejscu spalonego drewnianego gródka z II połowy XIII wieku. Był to „korzeń” i zaczątek murowanego zamku. ![]() Pierwsza niezależność Księstwa Siewierskiego (przed rokiem 1443) nie mogła trwać długo, gdyż już w roku 1337 miasto było w posiadaniu księcia bytomskiego-Władysława. W tym samym roku sprzedał całą podległą mu ziemię Kazimierzowi I, księciu cieszyńskiemu. W rękach książąt cieszyńskich warownia pozostała do roku 1443 z wyjątkiem lat 1359-1368. Została wtedy sprzedana Bolkowi II świdnickiemu. Gościł on na zamku w roku 1367. W roku 1443 z powodu kłopotów finansowych książę cieszyński Wacław zmuszony został sprzedać warownię. Zamek nabył biskup krakowski-Zbigniew Oleśnicki. Umowa zakładała, że cała władza należąca do tej pory do książąt bytomskich i cieszyński przekazana została na kolejnych biskupów krakowskich. Przyjęli oni świecki tytuł książąt siewierskich. Księstwo Siewierskie nie należało do Polski. Był to niezależny organizm z własnym wojskiem, szlachtą, gospodarką i monetą. W latach 1443-1552 ustrój księstwa podobny był do ustrojów ówczesnych państw Europy Zachodniej. W latach 1552-1790 zbliżony był do monarchii stanowej. W roku 1444 książę raciborski, Mikołaj nie mogąc pogodzić się z przejęciem księstwa, zajął podstępem zamek. Oleśnicki wysłał z odsieczą wojska małopolskie dowodzone przed podkomorzego krakowskiego Jana Szafrańca. Jednak nie zdołały one odbić zamku i dopiero po rozmowach w roku 1445 warownia wróciła w ręce biskupów. Zamek był wielokrotnie atakowany. W roku 1450 odparty został tu wielki szturm wojsk księcia na Toszku, Przemysława wspomaganych przez najemnych rycerzy. Budowla nie uległa też w latach 1452-1453 pod naporem oddziałów Bolka opolskiego i ponownie Przemysława. Zamek stanowił centrum wszelkiego życia politycznego i kulturalnego w Księstwie Siewierskim. Znajdowały tu się różne urzędy, oraz przechowywano tu wszelkie archiwa i dokumenty. Budowla chroniła też mieszczan i szlachtę siewierską podczas ataków wojsk nieprzyjaciół. Pod nieobecność biskupa krakowskiego, który często gościł w Krakowie, na zamku władzę sprawowali rezydujący tu starostowie. ![]() W latach panowania biskupów gotycka warownia została przebudowana. Nie tylko wzrósł status rezydencjonalny zamku, ale też jego znaczenie militarne. W latach 1524-1537 Piotr Tomicki i Jan Latalski zburzyli pierwotny stołp i zbudowali skrzydła zachodnie i południowe. W roku 1518 Jan Konarski wzniósł basztę ogniową. W 1574 r. Franciszek Krasiński zbudował barbakan, oraz mury parkanowe tworzące taras dla dział. ![]() Od całkowitego upadku ruinę uchroniły częściowe prace zabezpieczające w latach 1970-1975 i 1998-2002. Zachował się pełen obwód murów wraz z wieżą bramną i zrekonstruowanym barbakanem, oraz relikty ozdobnej kamieniarki. Trwają kolejne prace na terenie warowni. Oprócz działań archeologicznych prowadzono również roboty budowlano-konserwatorskie. Zakres prac obejmuje uporządkowanie i odgruzowanie terenu, a zamek ma być zabezpieczony jako tzw. trwała ruina. Wieża została wzmocniona i zamontowano na niej platformę widokową. Fosa zostanie zasilona wodą i zrekonstruowany ma zostać most zwodzony. Odsłonięto też fundamenty stołpu. Pełny rezultat prac będzie można oglądać na miejscu, gdy zamek zostanie udostępiony dla turystów. ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Siewierz znajduje się przy trasie 1/E75 z Łodzi do Katowic. Przez miasto przebiega też droga nr 78 z Tarnowskich Gór do Zawiercia i Jędrzejowa. Ruina zamku znajduje się we wschodniej części miasta niedaleko kościoła św. Macieja Apostoła. Ze znalezieniem nie powinno być problemu. (2008) ![]()
Tekst: Tomasz Szwagrzak na podstawie opracowania i informacji Artura Roka
Zdjęcia: Tomasz Szwagrzak
|
Dla Ciebie
Zobacz też
|